Reportages

Het in Reusel gevestigde Van den Borne Grondverzet en Transport houd zich al vele jaren bezig met groot grondverzet. Veel werk werd in de jaren 80 en 90 verricht rondom de grindgaten in Nederlandse en Belgisch Limburg. Meestal voerde men het werk uit met complete sets, bestaande uit een rupsgraafmachine in de 50 ton klasse, dumpers in de 40 tons klasse en een bulldozer. Tegenwoordig bevinden zich de machines van Van den Borne veelal in diverse zilverzandgroeves in het zuiden van Nederland en het oosten van België. Hier voeren ze diverse werkzaamheden uit, zoals het afdekken van groeves, het ontgraven, laden en transporteren van hoogwaardig zilverzand en het herinrichten van de groeves. 

Voor deze werkzaamheden kocht Van den Borne enkele jaren geleden een jong gebruikte Doosan DL 450 wiellader. Hiermee is de relatie met, Doosan-importeur voor Zuid-Nederland, Staad ontstaan. In 2019 was men op zoek naar een zware longreach graafmachine voor het ontgraven van zilverzand. Ook hier kwam men bij Staad terecht. Deze tekende, bouwde en leverde samen met Matt Nielen Constructies een op maatgemaakt Doosan DX490LC-5, voorzien van een ruim 18 meter reikende giek, die voorzien is van een 4 kuubs kettingbak. Deze ruim 60 ton wegende rupsgraafmachine is zo geconstrueerd dat hij eenvoudig op de eigen diepladercombinatie te transporteren is.

Doosan dumper

Van den Borne zet diverse merken knikdumpers in, Staad gaf aan dat ze ook een dumper in de 40 tons klasse kunnen leveren en er eentje beschikbaar was voor demonstratie doeleinden. “We waren aangenaam verrast”, zegt Richard van den Borne, die samen met zijn broer Ton het bedrijf runt. “Door de kortere bouw van de kipperbak, is de dumper wendbaarder en vaak sneller, ook de Scania motor die eveneens in de wiellader en rupsgraafmachine zijn gemonteerd, zijn we goed over te spreken.” Omdat er nog een nieuwe knikdumper binnen het materieelpark paste was de deal snel gesloten met verkoper Johan Zijlmans.

Uit Noorse productie

Ondanks dat Doosan een Koreaanse onderneming is en haar productiefaciliteiten hoofdzakelijk in Zuid-Korea zijn gevestigd worden de knikdumpers in Elnesvågen, Noorwegen geproduceerd. Hier is sinds 1969 Moxy gevestigd. Deze starten in 1970 met de bouw van knikdumpers onder eigen naam. In 2008 heeft Doosan deze onderneming overgenomen en sindsdien komen er oranje knikdumpers uit de fabriek gerold. De productlijn bestaat uit twee types, een 28 tons DA30 en een 40 tons DA45.

De DA45 zoals deze bij Van den Borne rijd, is voorzien van een 368 kW (501 pk) sterkte Scania DC13 motor. Deze 12,7 liter motor voldoet aan de Stage 5 emissienorm. Hieraan is een 8 traps ZF 8EF420 automatische transmissie met retarder gekoppeld. Hiermee is het mogelijk om rijsnelheden tot 55 km/u te halen. De vooras is hydropneumatisch opgehangen en zorgt voor veel comfort, zowel leeg als beladen. Achter hangt de tandem op aan een schommelas, hierdoor hebben de wielen onder bijna alle omstandigheden optimale grip en is het gebruik van sperren aanzienlijk te verminderen. De olie gekoelde natte schijfremmen garanderen voor een hoge levensduur, zeker in combinatie met de eerder genoemde retarder en de elektronisch aangestuurde motorrem.

Via een trap aan de voorzijde van de vooras stapt de chauffeur zijn ruime cabine in. Hier vind hij naast de luchtgeveerde stoel, ook nog een opklapbare passagiersstoel. Door de afgeschuinde motorkap is het zicht naar voren optimaal. Rechts naast de chauffeur bevinden zich de kiphendel met boostschakelaar voor snel te kunnen kippen. Tijdens het zakken van de kipper word deze de laatste centimeters afgeremd, zodat er een klap uit blijft. 

Op het 7 inch LCD display word de chauffeur geïnformeerd over onder andere; brandstof- en AdBlue-tankinhoud, motor- en transmissietemperatuur, snelheid, motortoerental, versnelling, retarder, buitentemperatuur, tijd, neigingshoek en laadgewicht. Tevens is hier de achteruitkijkcamera in geïntegreerd. Via een touchpad kunnen vele functies worden bediend zoals de verlichting, sperren, alarmlichten, enz.

De ruim 26 kuubs dumperbak (gemaakt van 400 HB) heeft een kipsnelheid van 12 seconden omhoog en omlaag in slechts 10 seconden. Brandstof, AdBlue en het smeersysteem kunnen vanaf het maaiveld worden bijgevuld. De rest van het onderhoud vind plaats onder de openende motorkap en kantelende cabine.