Reportages

Onlangs kregen we de gelegenheid om de eerst JCB 245XR rupsgraafmachine op Nederlandse bodem nader te bekijken. De machine van JCB BENE was echter wel nog een Stage 4 machine. Inmiddels is de 245XR voor de Benelux uitsluitend leverbaar met een Stage 5 motor.

In Nederland is een compacte rupskraan nog altijd een ‘ondergeschoven kindje’, terwijl onze ooster- en zuiderburen er volop gebruik van maken. Niet alleen de 15- en 25-tons klassen zijn er populair, ook de 35 tons klasse. De Vlamingen zetten de binnendraaiers vooral in bij het plaatsen van betonnen septictanks op krappe plaatsen, omdat men daar nog niet overal op het riool is aangesloten. Maar ook in de wegenbouw met halve wegafzettingen. In Duitsland worden de machines vooral ingezet in de wegenbouw bij het leggen van riool. Hier heeft men dan de behoefte aan een krachtige machine voor het plaatsen van putten en het verplaatsen van rioolbekisting.

In Nederland zal in de toekomst de binnendraaier ook belangrijker gaan worden. Immers grote uitbreidingsplannen worden aanzienlijk minder en steeds meer werk komt er vrij bij stedelijke reconstructiewerkzaamheden waarbij er vaan weinig plaats is.

Terug van weggeweest

Met de 245XR is JCB weer terug in de klasse van 25 tons binnendraaiers. Deze klasse werd voorheen vertegenwoordigd door de JZ235 en JZ255, maar waren al sinds enkele jaren uit productie.
De 245XR is aan de achterzijde 40% korter dan zijn conventionele broer, de 220X, en dat zonder dat er capaciteit wordt ingeleverd. Vooral bij wegenbouwprojecten in stedelijke omgevingen komt de 245 tot zijn recht. 

JCB Power

Net als de 220X is ook de 245XR voorzien van een eigen dwars geplaatste JCB EcoMAX 448 motor. Deze 4,8 liter 4-cilindermotor levert een vermogen van 129 kW (173 pk). Bij slechts 1.500 omw/min is het maximale koppel van 690 Nm beschikbaar. De Stage 4 variant zoals wij hem bekeken hebben, voldoet aan deze emissienorm zonder DPF, maar met variabele turbo. In de Stage 5 variant is er wel een DPF aanwezig, echter geen EGR, en de turbo is vervangen door een eenvoudiger elektronisch geregeld exemplaar.

Achter de EcoMAX-motor plaatste JCB een dubbele Kawasaki axiale plunjerpompen met een maximale opbrengst van 2x 228 liter/min. Deze geeft de olie door aan het nieuwe JF-ventielenblok van Kayaba.

Goed bereikbaar

Ondanks dat de machine compact gebouwd is, zijn alle componenten goed bereikbaar. Om te beginnen kan de machinist vanaf het maaiveld op de verlichtingsschakelaar drukken die onder de stoel in de cabine gemonteerd is. Hiermee schakelt hij niet alleen alle LED-lampen aan in het motorcompartiment, maar ook bij de opstap aan de rechterzijde, bij de brandstofvulpomp en bij de AdBlue- en brandstoftank. 

De brandstof-, motorolie- en luchtfilters zijn eenvoudig vanaf het maaiveld of rupsen, te vervangen. Ook zijn de accu’s en de massaschakelaar goed bereikbaar. Dit is allemaal mogelijk door robuuste metalen deuren die ver te openen zijn en voorzien zijn van een stevige vanger. De brandstofvulpomp is rechtsvoor naast het rechtopstaande ventielenblok gemonteerd.

Ruime keuze uitrusting

De JCB 245XR is leverbaar met diverse uitrustingen. Zo is de 4,47 meter lange LC-onderwagen leverbaar met rupsplaten van 600, 700, 800 of 900 mm. Ook is er de mogelijk om voor een robuust dozerblad te kiezen. De spoorbreedte bedraagt 2.390 mm, in combinatie met 900 mm rupsplaten is deze dan maximaal 3.290 mm breed. 

Bij de graafuitrusting is er de keuze uit een monogiek of een hydraulisch verstelbare giek met achterop liggende verstelcilinder, bij JCB ook wel TAB-giek (Triple Articulated Boom) genoemd. Deze twee zijn te combineren met een lepelsteel van 2.400 mm of 3.000 mm lengte. 

De voor ons beschikbaar gestelde machine was voorzien van een dozerblad, monogiek, 3.000 mm lange lepelsteel, Eurosteel CW40 hydraulische snelwissel en een merkloze opschoonbak. In deze configuratie bedraagt de reikhoogte circa 10,7 meter, de reikwijdte op maaiveld 9,8 meter en de graafdiepte 6,6 meter. De minimale zwenkradius aan de voorzijde is 2,35 meter. Wie nog minder wil, kan dit bereiken met de TAB-giek, hierbij bedraagt de zwenkradius slechts 2,2 meter.

In de Benelux uitvoering zal de 245XR standaard uitgerust zijn met een separate snelwisselfunctie, lage drukfunctie (rotatie) en hoge drukfunctie. Waarbij de laatste tien verschillende uitrustingsstukken in het display kunnen worden ingesteld, opgeslagen en geactiveerd kunnen worden. De extra functies worden proportioneel bedient via schuifjes op de joysticks.

De grootste cabine

Op de X-series graafmachines monteert JCB één van de grootste cabines op de markt. De 1 meter brede cabine beschikt over een inhoud van 2,86 kuub. Ook de 245XR is hiermee uitgerust. Deze cabine is ruim 15% groter dan de voorganger die op de JZ-modellen zat. 

JCB heeft met deze cabine een eenvoudige, overzichtelijk, en toch luxe cabine op de markt gezet. Op de vloer bevindt zich een makkelijk verwijderbare en eenvoudig te reinigen rubberen vloermat. 

De cabine beschikt over grote raamoppervlaktes waardoor er een uitstekend zicht rondom de machine is. Om de zon uit de cabine te houden, is er een oprolbaar zonnescherm gemonteerd. Door de parallellogram ruitenwisser, waarbij de ruitenwissermotor onder de cabine is gemonteerd, ontstaat er een optimaal wisserveld.

Luchtgeveerd

Aan de luchtgeveerde luxe Grammer-stoel zijn de consoles gemonteerd, en veren met de machinist mee. Hierdoor ontstaat er op de vloer, rondom de stoel, een opgeruimde omgeving die eenvoudig schoon te houden is. Rechts en links naast de machinist bevinden zich kleine aflegvakken, waarbij zich rechts ook nog een 12-Volt aansluiting zich bevindt. Ondanks dat de radio achter de machinist, boven tegen het cabinedak gemonteerd is, dan deze via eenvoudige draaischakelaars op het dashboard bediend worden. Hier bevinden zich ook draaischakelaars voor de verwarming, ruitenwisser, werkverlichting en toerental. Tevens is hier een jog dail-knop voor de bediening van het display. 

Op het display kan de machinist tevens kiezen welke werklampen er wel of niet tegelijkertijd ingeschakeld kunnen worden. Het 7 inch kleurendisplay laat zich zeer eenvoudig bedienen. Via meerdere hoofdstukken kan de machinist vele instellingen aflezen en instellen, zonder dat eerst het instructieboek uitgebreid bestudeerd moet worden. Op het display worden tevens de achter- en rechter zijcamera weer gegeven.

Achter de stoel bevindt zich een grote vlakke opbergplek, ideaal voor een koelbox. Voor een elektrische variant is er zelfs een 12 Volts aansluiting beschikbaar. Tevens bevindt zich hier ook een opbergvak dat afgesloten is met een deksel. Optioneel kan JCB de 245XR leveren met een 360 graden camera en GPS-ready af-fabriek.

De X-serie wordt uitgebreid

Achter de schermen breidt JCB haar X-series graafmachines uit. Zo komt er nog een 15 tons binnendraaier, maar ook nog een 18 tons en 25 tons conventionele rupsgraafmachines. In de toekomst worden ook de mobiele graafmachines vervangen door machines in de X-series.

Wij danken product specialist van JCB Gregor Grootjans voor de toelichting en Leenaerts Born voor het beschikbaar stellen van de locatie.

Lees het volledige artikel in Bouwmachines 2021 nummer 7/8